Vitale Verbindingen

Vitale Verbindingen is opgezet voor en door wijkbewoners. Het is een herstelcommunity: een netwerk van mensen met allerlei verschillende eigenschappen, die elkaar ondersteunen en wegwijs maken. Zij worden daarbij omringd door een breder netwerk van wijkbewoners, ondernemers en organisaties.

Bij Vitale Verbindingen werken ervaringsdeskundigen en ervaringswerkers die wonen in de Arnhemse wijken en vanuit de eigen wijk werken. Herstelervaringen worden ingezet om te werken aan elkaars en andermans herstel, groei en participatie.

Inloopactiviteiten (bijvoorbeeld soepcafé of knutselinloop), trainingen en workshops en individuele begeleiding op het gebied van herstel en participatie. In totaal zijn er op dit moment ongeveer 100 personen betrokken bij Vitale Verbindingen. Als deelnemer aan de inloop, trainingen of workshops, als medewerker of vrijwilliger. Daarnaast is er een groot netwerk van betrokken wijkbewoners, ondernemers en medewerkers van (zorg)organisaties en andere (herstel)initiatieven betrokken.

Vitale Verbindingen is ontstaan toen we bezig waren om een herstelbureau met ervaringsdeskundigen op te richten vanuit IrisZorg. In dezelfde tijd kwam de vraag vanuit Sint Marten om mee te denken over wat er met het wijkcentrum moest gebeuren. Wij vonden het toen logisch om dit te combineren: als je echt met herstel bezig wilt, dan kan het bijna niet anders dan in combinatie met de wijk. De wijk of de stad is een behapbare schaal, waarin je een bijdrage kunt leveren aan de samenleving. Wij geloven heel sterk dat burgers heel veel zelf kunnen en ook dat kwetsbare burgers heel veel zelf kunnen. Als je uitgaat van wat mensen wel kunnen in plaats van niet kunnen blijkt er veel meer mogelijk te zijn. De veranderingen in de ggz gaan soms best traag, daarom hebben we ervoor gekozen om juist buiten de ggz iets op te zetten.

De ontwikkelingen die wij op dit moment zien is dat er vaker juist naast de ggz initiatieven worden opgezet. Instellingen ondersteunen dit ook in toenemende mate. Tegelijk zien we ook dat instellingen soms bang zijn voor de bewegingen van buitenaf.

Het grootste plan waar we op dit moment aan werken is ‘Herstel in uitvoering’, hiermee willen we meer samenhang brengen op het gebied van ervaringsdeskundigheid in Arnhem. Bijvoorbeeld door workshops en trainingen af te stemmen en gezamenlijk ervaringsdeskundigheid beter op de kaart te zetten. Ook willen we zorgen dat het aanbod binnen en buiten ggz-instellingen beter wordt afgestemd. Hiervoor is er een overleg tussen verschillende organisaties en initiatieven in Arnhem en willen we graag financiering aanvragen om dit beter op poten te zetten. Het boek ‘Zo worden cliënten burgers’ van Dirk den Hollander is hierbij een inspiratiebron. Het gaat er niet alleen om dat organisaties anders moeten denken, maar iedere burger heeft ook zelf de verantwoordelijkheid om aansluiting te zoeken in de maatschappij.

We werken onder andere samen met het Inloophuis, Jonahuis, Kwartiermakers van Rijnstad, Straatzaken en wijkinitiatieven (zoals Wijkatelier (Kunstbedrijf), Park Open). We zoeken vooral de samenwerking met burgerinitiatieven. Soms hebben we hierin wel last van ‘stigma’; de maatschappij kan soms wel een oordeel hebben over mensen die te maken hebben met ggz-problematiek.

We worden veel geholpen door andere organisaties en Arnhemmers. Bijvoorbeeld door een buurtbewoonster die in de Nieuwe Hommel het team versterkt en verbindingen legt naar de wijk, de AdviesBrigade, Zorgbelang, RIBW (samenwerking rond individuele begeleiding) en de sociale wijkteams (dit verschilt per wijkcoach).

Omdat we in verschillende wijken actief zijn merken we ook dat de samenwerking in iedere wijk weer anders is. In het Spijkerkwartier is er bijvoorbeeld veel meer kennis op het gebied van bestuur, in Sint Marten is weer veel meer aandacht voor kunst en creativiteit.

We krijgen altijd veel energie van de Zomerschool (ontmoetings- en workshopmiddagen tijdens de rustige zomermaanden), hier zien we mensen floreren en het loopt als vanzelf. Ook het gemak waarmee samenwerking ontstaat tussen studenten van RijnIJssel en ervaringswerkers is mooi om te zien. Dit moet je een handje helpen, maar wijst zichzelf dan. Studenten brengen veel kennis in waar we ook weer wat aan hebben. Soms zijn er studenten die tussen wal en schip vallen en die kunnen bij ons goed terecht.

Het opzetten van een initiatief als dit vraagt een lange adem. Soms wordt er onvoldoende gebruik gemaakt van onze mogelijkheden, een andere keer kunnen we juist niet leveren omdat het een groeiproces is. We willen niet in de klaaghoek zitten, kunnen zelf ook beter. Soms gaan we te hard vooruit en moeten weer een stapje terug. Denken en werken vanuit gelijkwaardigheid is een grote uitdaging zowel intern als extern.

Wat veel energie kost is dat je vaak in achterhaalde stramienen moet passen, hier kunnen formele organisaties gemakkelijk aan voldoen maar voor ons kost het heel veel tijd en energie en moet je veel laveren. Wij willen voor het werk en de inhoud gaan. Als we hier tegenaan lopen is het toch gewoon doorzetten en zoeken naar ondersteuning. We gebruiken ons netwerk en blijven ergernissen benoemen. We kiezen voor openheid en laten onze kwetsbaarheid zien.

Als we weer opnieuw zouden beginnen zouden we dit weer als project onder Zorgbelang doen. Zo hoef je niet van het begin af al bezig te zijn met zaken als je rechtsvorm. Het was misschien wel beter geweest als we meteen een goede fondsenwerver naast ons hadden. Hier gaat nu nog teveel energie verloren.

We hebben ongeveer 40-50 vrijwilligers. Zij kunnen een vrijwilligersvergoeding krijgen per dagdeel. Dit moeten zij zelf declareren. Een aantal vrijwilligers heeft extra ondersteuning nodig. Hiervoor maken wij het liefst gebruik van trajecten Activerend Werk. Voor de verzekering van vrijwilligers vallen wij terug op de gemeentelijke verzekering.

We hebben ongeveer 6 part-time (8 tot 24 uur per week) betaalde krachten. Dit zijn vooral zzp’ers en we maken gebruik van een payrollconstructie via ‘Aan de slag’.

Vitale Verbindingen is een community, daarom organiseren we onszelf zo plat mogelijk. Iedereen heeft inspraak. We besteden veel tijd aan overleg: 1 x per 2 weken coördinatieoverleg, 1 x per maand ‘kartrekkersoverleg’ (kartrekkers zijn vrijwilligers met een eigen opdracht binnen de community) en 1x per maand Algemene Bijeenkomst (voor alle betrokken deelnemers, vrijwilligers en medewerkers).

Om elkaar tussendoor op de hoogte te houden en inzicht te geven in wat er speelt hebben we een intranet in ontwikkeling (deze hebben we gemaakt met een WordPressplugin: Ultimate Member). Verder hangen er flipovers op kantoor met planningen en zijn er verschillende appgroepen (kletsgroep, mededelingengroep, kartrekkersgroep, coördinatiegroep, ervaringsdeskundigengroep, keukengroep etc.).

We maken veel gebruik van digitale middelen, maar niet iedereen is digitaal vaardig. Hier proberen we rekening mee te houden en elkaar onderling mee te helpen. Ook is het soms lastig om te zorgen dat iedereen zich betrokken voelt, terwijl je iedereen niet overal bij betrekt.

Onze rechtsvorm is een stichting. Soms is het daarbij lastig dat we de organisatie ‘van onderop’ willen organiseren en er soms ook sturing van bovenaf komt. Wie mogen beslissingen nemen en wie is waarvoor verantwoordelijk? Er is een zoektocht naar meer zelfsturing en onafhankelijkheid. Hierin is het ook geven en nemen; vrijwilligers doen dingen die aansluiten bij hun draagkracht en interesse maar daarmee blijven soms taken liggen die nu eenmaal moeten gebeuren. Hierin zie je dat mensen soms ook gewoon geen werkervaring hebben. We zijn een groeiende organisatie en nog zoekende in de manier waarop iedereen goed aangesloten kan worden.

Veel taken komen bij de coördinator terecht (gaten dichtlopen), de coördinator werkt ongeveer de helft van de uren als vrijwilliger. Vind dit ook niet erg, maar veel van de activiteiten die we doen zouden anders niet mogelijk zijn.

Financiën zijn nodig voor continuïteit organisatie. Zoveel mogelijk wordt gedaan door vrijwilligers, maar hier hebben we ook te maken met uitval. Betaalde krachten zorgen voor meer stabiliteit in de organisatie.

Alleen het aanvragen van subsidie bij de gemeente en verantwoording kost al heel veel tijd en energie. Per jaar doen we nog wel 1 of 2 projectaanvragen, maar qua capaciteit is dat op dit moment ook het hoogst haalbare.

De subsidie van de gemeente krijgen we voor: coördinatie, huur ruimtes en materialen. In 2019 hebben we een gift van de Dullertsstichting gekregen voor het verbeteren van de communicatie.

De financiële administratie wordt gedaan door een (zzp) administratiekantoor. Verder is er een jaarlijkse accountantscontrole in verband met de subsidie.

De continuïteit van de inkomsten vinden we een risico. We moeten elk jaar opnieuw subsidie of financiering door fondsen aanvragen. We zien dat de gemeente ook steeds meer ‘productgericht’ wil gaan werken, maar hierdoor vallen we soms tussen wal en schip, omdat het door de verschillende financieringsstromen soms lijkt of we dubbel profiteren.

Iedereen gebruikt eigen middelen. Er zijn twee laptops en een smartphone bij in eigendom. We hebben een GSuite-abonnement en gebruiken Google Drive om documenten te delen. Hierbij heeft niet iedereen recht op inzage in alle documenten.

In de toekomst willen we nog meer en makkelijker inzage krijgen op waar iedereen mee bezig is. Zichtbaar maken wat er speelt, zodat het ook weer makkelijker wordt om zaken op te pakken als vrijwilliger.

We plaatsen regelmatig (minimaal 1x per week) nieuwsberichten op de website. De website heeft zo’n 800 unieke bezoekers per maand. Eén keer per maand sturen we een activiteitennieuwsbrief naar zo’n 150 adressen. We willen wel gebruik maken van andere social mediakanalen, maar hier hebben we capaciteit voor nodig.

We hebben een basisflyer en maken vaak ook flyers en posters om specifieke activiteiten te promoten. Niet iedereen maakt gebruik van digitale middelen. Daarnaast hebben mensen vaak wel een smartphone, maar geen laptop/pc of maken er geen gebruik van.

We hebben nu een kantoor bij de Lommerd, wat de onderlinge samenwerking bevordert. Verder behoefte aan plekken voor inloop. Rondom buurtcentra is het zoeken naar afstemming en een plek. Het kost tijd om een plek in te mogen nemen.

Tarieven voor zaalhuur zijn hoog en het gebruik van een keuken vaak lastig of duur. We staan er erg voor open om te betalen door middel van inzet. We zien het als een taak van de gemeente dat ze zorgen dat er geen grote druk komt op de exploitatie van buurthuizen. Beheer van buurthuizen moet bij de wijk liggen: zou mooi zijn als het via een sociale hypotheek kan en er meer eenheid in het beleid is.