WBTR: Wat betekent dit voor mijn vereniging?

(Wil je weten wat de WBTR voor stichtingen betekent? Lees dan ons artikel ‘WBTR: Wat betekent dit voor mijn stichting?‘)

Vanaf 1 juli 2021 geldt de WBTR. Wat betekent dit voor mijn vereniging ?

WBTR staat voor ‘Wet bestuur en toezicht rechtspersonen’. Deze wet stelt eisen aan de manier waarop je het bestuur en het toezicht (raad van commissarissen – RvC) van zogenaamde ‘rechtspersonen’ in de statuten moet regelen. Verenigingen zijn ook rechtspersonen als ze via een notariële akte zijn opgericht.

Verder staat in de wet dat bestuursleden en commissarissen verplicht zijn op een behoorlijke manier hun taken uit te voeren, in het belang van de vereniging.

(Wil je eerst meer weten over rechtsvormen voor vrijwilligersorganisaties? Lees dan dit artikel).

Moet ik nu wat veranderen in mijn vereniging?

Er zijn een paar onderwerpen die echt belangrijk zijn om te weten en actie op te ondernemen.

• Regeling ‘tegenstrijdig belang’ voor bestuursleden en commissarissen.

Een vereniging moet een regeling ‘tegenstrijdig belang’ toepassen voor het bestuur en voor de RvC (als er een RvC is).Een tegenstrijdig belang betekent dat een bestuurslid of commissaris een belang heeft dat tegenstrijdig is met dat van de rechtspersoon, in dit geval de vereniging. Een voorbeeld is dat je als vereniging een ruimte huurt of spullen of diensten koopt van een bestuurslid of een commissaris.

In de regeling moet staan dat bestuursleden met tegenstrijdig belang niet mogen meebeslissen. Als alle bestuurders een tegenstrijdig belang hebben is het Bestuur niet bevoegd het besluit te nemen, maar is de RvC bevoegd. Als er geen RvC is dan is de ALV bevoegd het besluit te nemen.

Voor de RvC van een vereniging geldt dezelfde tegenstrijdig belang regeling, met dien verstande dat wanneer alle leden van de RvC een tegenstrijdig belang hebben de ALV (algemene leden vergadering) bevoegd is het besluit te nemen, tenzij de statuten anders bepalen.

Tip: handel in het bestuur, de RvC en de ALV op basis van deze regeling en neem deze vast op in het huishoudelijk reglement van de vereniging.

Bekijk hier een voorbeeld van een regeling ‘tegenstrijdig belang’ voor verenigingen zonder RvC.

• Regeling voor afwezigheid van een bestuurslid of commissaris

Een vereniging moet een regeling hebben voor tijdelijke of definitieve afwezigheid van bestuursleden en commissarissen en ook voor het geval dat alle bestuursleden of commissarissen afwezig zijn. Het gaat om situaties als aftreden, ontslag, overlijden, ziekte, schorsing of andere afwezigheid. De wet noemt dit ‘ontstentenis en belet’.

Tip: Zorg dat je een regeling hebt voor (tijdelijke) vervanging van een bestuurslid of commissaris en ook voor het geval alle bestuursleden en commissarissen afwezig zijn en vervangen moeten worden. Maak hier afspraken over en leg dit vast in het huishoudelijk reglement van de vereniging.

Bekijk hier een voorbeeld van een regeling ‘ontstentenis en belet bestuurders’ voor verenigingen zonder RvC.

• Geen directe aanpassing statuten nodig

Het is niet noodzakelijk om de statuten van je vereniging direct of binnen een bepaalde periode aan te passen. Alleen als jouw vereniging de statuten om een andere reden verandert, dan moet de notaris de statuten ook direct aanpassen op de eisen vanuit de WTBR. Wel gaat de WBTR ervan uit dat de vereniging, het bestuur, de raad van commissarissen (als die is ingesteld) en de ALV handelen volgens de veranderingen van de WBTR. Ook als dit nog niet officieel in de statuten is verwerkt.

Persoonlijke aansprakelijkheid als bestuurslid

In de publiciteit over de WBTR is er veel aandacht voor de persoonlijke aansprakelijkheid van bestuursleden en commissarissen. Voor verenigingen die geen onderneming voeren hoeft die persoonlijke aansprakelijkheid geen echt risico te zijn. Tenminste, als je als bestuurslid en commissaris je taken behoorlijk uitvoert. 

Dit houdt in dat je ervoor zorgt dat:

• de boekhouding van de stichting op orde is;
• er in de vereniging geen fraude wordt gepleegd;
• de vereniging niet bewust contracten sluit of handelingen verricht die tot gevolg hebben dat de vereniging haar schulden niet kan voldoen.

Stel, een van deze taken wordt toch niet behoorlijk uitgevoerd. Dan nog is alleen sprake van persoonlijke aansprakelijkheid als:

• de onbehoorlijke taak uitvoering jou persoonlijk is te verwijten, én
• het een belangrijke oorzaak is van het faillissement van de vereniging.

Zolang je als bestuurslid of commissaris van een niet-commerciële vereniging dus binnen deze kaders handelt hoef je niet bang te zijn voor persoonlijke aansprakelijkheid.

Wat moet ik nog meer weten over de WBTR

De WBTR regelt ook nog andere onderwerpen, zoals:

• De taak van het Bestuur van de vereniging
• In een vereniging kan een RvC worden aangesteld
• Informatieverstrekking door Bestuur aan RvC
• Schorsing bestuurders van vereniging door RvC
• Beloning voor Bestuur en RvC
• Alternatief voor RvC: uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders
• Persoonlijke aansprakelijkheid bestuursleden/commissarissen van commerciële verenigingen  
• Meer dan één stem voor een lid van het Bestuur en een lid van de RvC
• Aanbeveling of voordracht (her)benoeming lid RvC

Interesse? Lees ook de uitgebreide uitleg en toelichting samengesteld door stichting Adviesbrigade.