Langs de Pleijroute, tussen de Rijn en de Zevenaarseweg, zijn het afgelopen jaar drie windturbines verrezen. De vierde en laatste is zo goed als klaar. De eerste drie molens van Windpark Koningspleij zijn mede-eigendom van een club van 566 burgers uit Arnhem en omstreken. Hans van den Bos is één van hen. Ook is hij secretaris van het Omgevingsfonds dat bij het windpark hoort. Want de molens leveren niet alleen schone, lokale energie, maar met een deel van de opbrengst worden ook buurtinitiatieven ondersteund.
De 566 mede-eigenaars van Windpark Koningspleij zijn aangesloten bij Rijn en IJssel Energiecoöperatie, een collectief van burgers die op vrijwillige basis willen bijdragen aan de transitie naar schone, lokale energie en samen investeren in projecten die dat mogelijk maken. Zoals Windpark Koningspleij.http://www.windparkkoningspleij.nl/omgeving Het windpark is met afstand het grootste project van de coöperatie en de totstandkoming ervan had wat voeten in aarde. “Met een windpark op het land is niet iedereen blij. De overlast kan breed gevoeld worden,” aldus Hans van den Bos. “Je hebt te maken met slagschaduw, geluid, verlichting en mensen die menen dat er radiogolven in de lucht zitten. Als je als initiatiefnemer een windpark gaat bouwen, dan weet je dat je daar rekening mee moet houden.”
Gedragscode
Communicatie en participatie zijn dus van het grootste belang bij het creëren van draagvlak in de omliggende buurten. “Gelukkig hoeven we het wiel niet helemaal zelf uit te vinden. Andere, oudere windparken hebben al ervaring opgedaan in de omgang met buurtbewoners,” vertelt Hans. Die kennis is gebundeld in de Gedragscode Participatie en Communicatie Wind op Land. De gedragscode is samengesteld door de Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA), Natuur & Milieu en Greenpeace en bevat handzame suggesties hoe je als goede buur omgaat met alle mensen die binnen een straal van twee kilometer van het windpark wonen, het zogeheten beïnvloedingsgebied. Iedereen die in dat gebied woont wordt aangemerkt als buur. In de tien jaar die het heeft geduurd om de windmolens van de grond te krijgen zijn al die buren op de hoogte gehouden van en meegenomen in de besluitvorming over het windpark. Zo hebben zij bijvoorbeeld mee kunnen beslissen welk type turbine er is neergezet.
In de pot
En dat is niet het enige. Het idee om alle buren te laten meegenieten met de opbrengst van de windmolens komt ook uit de gedragscode. De komende vijftien jaar gaat er voor elke lokaal opgewekte megawattuur (mWh) een halve euro in de pot. De som na een jaar wordt besteed aan buurtinitiatieven die de duurzaamheid en leefbaarheid in de wijk versterken. Het geschatte bedrag is 16.000 euro. Dat geld wordt verdeeld over het beïnvloedingsgebied dat bestaat uit Presikhaaf, de Huissense wijk Zilverkamp, Malburgen Oost, het Arnhemse Broek / Statenkwartier, Westervoort West en de bedrijventerreinen in de buurt. Hoe meer mensen er in een wijk wonen, hoe meer geld ernaartoe gaat. Bewoners en ondernemers met een goed idee kunnen een aanvraag doen bij het Omgevingsfonds. Hans: “Het is een vorm van nabuurschap. Zo kunnen we wat terugdoen voor de buurt.”
Draagvlak
Vereisten voor de aanvraag zijn dat het plan draagvlak heeft in de buurt en dat veel bewoners ervan profiteren. Het verbeteren van de duurzaamheid en leefbaarheid van de wijk gaat niet alleen over vergroening, klimaatadaptatie en energie, een project mag ook op sociaal gebied iets toevoegen. “Als het mensen verbindt, gezelligheid brengt of ontmoeting stimuleert, valt het ook binnen onze criteria,” legt Hans uit.
Inwoners van de betreffende wijken kunnen van 1 januari tot eind februari een aanvraag doen. De beoordelingscommissie, bestaande uit drie vrijwilligers met expertise op het gebied van energie, vergroening en het sociale domein, bepaalt halverwege maart welke aanvragen gehonoreerd worden. Hoeveel geld er te verdelen is, verschilt jaarlijks. “De opbrengst van 2022 is nog niet zo groot, omdat er pas drie molens draaien en het niet veel heeft gewaaid.” Wel is er per wijk een minimumbedrag van 800 euro aan subsidie vastgesteld. “Hoe leuk is het dat mensen hun mooie ideeën, die eerder wellicht om financiële redenen geen kans van slagen hadden, met behulp van het Omgevingsfonds nu wel kunnen verwezenlijken!”
Meer informatie:
www.windparkkoningspleij.nl/omgeving
