Iedereen krijgt in het leven wel eens te maken met situaties die grote vragen oproepen. Waarom gebeurt dit? Waarom juist mij? Levensvragen, die vaak niet direct te beantwoorden zijn. Het antwoord kan soms schuilen in de manier waarop we met deze vragen omgaan, vertelt Ad Boogaard, directeur en geestelijk verzorger bij D3rde Verdieping, Centrum voor Levensvragen. “We willen laten zien dat het volkomen normaal is om over zulke zaken te praten.”
Gevestigd op de 3e verdieping van Rozet Centrum, biedt een team van geestelijk verzorgers en vrijwilligers een luisterend oor voor mensen die hulp zoeken bij moeilijke momenten. Dit, vanuit het idee dat het hardop uitspreken van gedachten, gevoelens en angsten vaak tot verrassende inzichten leidt. “Het gaat er niet om dat we een oplossing aandragen,” benadrukt Ad. “Iedereen heeft zijn eigen bronnen en kracht. Wij helpen mensen om daar contact mee te maken.”
Geen verborgen agenda
Na zijn studie theologie, waar Ad zich verdiepte in filosofie en verschillende religies, ontwikkelde hij een sterke interesse in de manieren waarop mensen zingeving vormgeven – of dat nu gebeurt via religie, levensbeschouwing of persoonlijke ervaringen. Begonnen als docent levensbeschouwelijke vorming, en later als coördinator van het Arnhemse Stadspastoraat, de voorloper van D3rde Verdieping, leidde deze fascinatie hem naar het vak van geestelijk verzorger. Inmiddels heeft hij al 8 jaar D3rde Verdieping onder zijn hoede. In zijn werk hanteert hij de ‘presentiebenadering’, een mensgerichte werkwijze waarbij de ander centraal staat. Het biedt ruimte om te ontdekken wat er echt speelt, zonder vooropgezette plannen of verborgen agenda’s. “We hebben dan ook geen ander doel, dan om iemand te helpen zijn of haar eigen richting te ontdekken.”
Zingeving na verlies of verandering
Veel van de activiteiten zijn gericht op ondersteuning bij verlieservaringen. Of het nu gaat om het verlies van een dierbare door ziekte of suïcide, verlies van werk, of ingrijpende veranderingen in gezondheid of relaties. “Als je daardoor even niet meer weet hoe je verder moet, is dat een gezonde reactie,” vertelt Ad. Het raakt aan een rouwproces. Dan kan het fijn zijn om met iemand te praten die echt luistert, zodat je kunt ontdekken hoe je om zou kunnen en willen gaan met wat er speelt.
In eerste instantie richtte deD3rde Verdieping zich vooral op individuele ondersteuning. “Maar soms komen we thema’s tegen die bij meerdere mensen spelen. Dan starten we een groep.” Door initiatieven zoals Café Doodgewoon, dat 1 x per maand plaatsvindt, wordt duidelijk hoe waardevol groepsbijeenkomsten kunnen zijn. “Mensen wilden hun verhalen delen, en zo ontstond een rouwgroep, waar zij steun bij elkaar vinden.” Op dezelfde manier is de groep Zin Zonder Werk tot stand gekomen. Ook voor mensen die arbeidsongeschikt zijn of zonder werk zitten kan het een extra uitdaging zijn om zin te geven aan het leven. “Voor alle bijeenkomsten geldt dat we ze blijven organiseren zolang er behoefte aan is.”
Suïcidepreventie en hulp toeslagenaffaire
D3rde Verdieping biedt ondersteuning, met bijzondere aandacht voor suïcidepreventie en hulp aan gedupeerden van de toeslagenaffaire. Voor deze laatste groep worden maandelijks bijeenkomsten georganiseerd. In samenwerking met ARQ en de gemeente Arnhem wordt bovendien een programma voor traumaherstel ontwikkeld, gericht op het bevorderen van herstel en veerkracht.
Binnen het Arnhemse netwerk van organisaties dat specifiek aandacht heeft voor suïcidaliteit en suïcidepreventie, is D3rde Verdieping een laagdrempelig aanspreekpunt voor mensen die hiermee worstelen. “Er rust veel taboe op dit thema, maar het is essentieel om erover te praten,” vertelt Ad. “Vooral als het voor jou persoonlijk relevant is, bijvoorbeeld door ziekte, omdat je niet weet hoe je verder moet, of omdat je als nabestaande worstelt met verlies en de impact daarvan.” Ook de maandelijkse filmavonden dragen impliciet bij aan preventie. Na afloop gaan de bezoekers met elkaar in gesprek over wat de film heeft losgemaakt. Vragen zoals: ‘Wat raakte jou?’ of ‘Wat herken je uit de film in jouw eigen leven?’ helpen om persoonlijke verhalen en gevoelens te delen. “Zo hopen we mensen beter voor te bereiden op moeilijke momenten. We brengen het gesprek op gang.”
Gratis ondersteuning voor iedereen
Het team van geestelijk verzorgers bestaat uit zowel betaalde krachten als geschoolde vrijwilligers. Er zijn geen wachtlijsten, geen verplichtingen en er wordt geen diagnose gesteld. Daarnaast is de ondersteuning gratis, en kun je vaak binnen een week al een eerste afspraak plannen, dus de drempel is laag. “En we hebben de mazzel,” vertelt Ad, “dat veel van de vrijwilligers eerder ook zelf geestelijk verzorger of coach zijn geweest.” Er is een goed overzicht van de overige beschikbare hulp in de regio, dus als er meer aan de hand is, kan worden doorverwezen naar de juiste zorg om verder te onderzoeken.
Naast financiering door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, dat specifiek gericht is op mensen van 50+, palliatieve patiënten en hun naasten, kan D3rde Verdieping dankzij een subsidie van de gemeente Arnhem ook voor de jongere doelgroep iets betekenen. “Levensvragen kennen geen leeftijdsgrens,” onderstreept Ad.
Persoonlijke ervaring als instrument
Ad is zich bewust van de impact van zijn eigen levensverhaal op zijn werk. Het onverwachte verlies van zijn zus heeft zijn kijk op het leven veranderd en versterkt zijn betrokkenheid als geestelijk verzorger. “Het kan een voordeel zijn als je zelf dingen hebt meegemaakt en van binnenuit kunt meevoelen,’ vertelt hij. ”Maar je eigen trauma’s moet je verwerkt hebben. Tegelijkertijd hoef je geen robot te zijn. Dat is het mooie aan ons vak: je hebt geen instrument, je bént het.”
Het verlies van zijn zus heeft hem bewuster gemaakt hoe wonderlijk het leven is. Voor hem schuilt er troost in het besef onderdeel te zijn van iets groters. “Het leven is een mysterie, en door te leven ontdek je stap voor stap dat geheim. Dat maakt het waardevol. Ik vind het leven iets fantastisch.”
Derde Verdieping biedt zowel individuele ondersteuning als activiteiten voor mensen uit Arnhem en omgeving, zowel in Rozet Centrum als op locatie. Elke woensdag van 10:00 tot 13:00 uur is er een open inloop in lokaal 3.09 (Rozet), waar je terecht kunt voor een praatje of een gesprek.
