De groe(n)ten van de No Waste Brigade. Fermenteren: duurzaam en gezond

Maak kennis met bevlogen Arnhemmers die met hun initiatief de stad een stukje mooier maken! Stadskracht-medewerker Hanneke ging met één van hen in gesprek. Laat je inspireren! Ook jouw idee kan het verschil maken.

In De Lommerd, het buurthuis van het Spijkerkwartier, komen ze elke maandag bijeen om groenten te verwerken: de vrijwilligers van de No Waste Brigade. Ik ontmoet Anne Niewenhuijzen, initiatiefneemster van het project. Opgeleid als econoom en werkzaam geweest bij het Ministerie van Landbouw, trekt alles wat groen is haar interesse.

Voedsel redden tegen verspilling!

De afgelopen weken was ze hier vaak te vinden, in de keuken tussen de weckpotten en snijplanken waar ze betrokken vrijwilligers en andere geïnteresseerden leert hoe je voedsel kunt redden van verspilling.  Afgelopen december ging ze van start, en in januari stonden de eerste workshops al op poten. ‘Alles is nog in volle opbouw,’ vertelt Anne, ‘maar de eerste serie zat meteen vol!’

Haar motivatie komt voort uit een persoonlijke ervaring. Toen ze in de zomer van 2023 in Arnhem kwam wonen, raakte ze betrokken bij het initiatief van de Blauwe Wijkeconomie. Geveld door post-covid en met een financiële last door het stoppen van haar bedrijf, kwam ze in aanraking met de voedselbank. ‘Over het algemeen ontvang je een goed pakket, maar soms moet de groente eigenlijk meteen geconsumeerd worden, of anders worden weggegooid. Dat is natuurlijk zonde!’’ Vanuit die frustratie groeide het idee om de juiste kennis met anderen te delen om voedsel langer houdbaar te maken.

De kunst van fermenteren

De No Waste Brigade wil  technieken als fermenteren en inmaken  toegankelijk maken voor iedereen. Anne vertelt meteen enthousiast over de juiste zoutverhouding,  die essentieel is voor het ontwikkelen van de juiste bacteriën. ‘Het zout zorgt ervoor dat de goede bacteriën zich ontwikkelen, terwijl de slechte worden tegengewerkt,’ legt ze uit. Op de vraag of het moeilijk is antwoord ze: ‘Het is op zich niet ingewikkeld, maar je kunt niet simpelweg een YouTube-filmpje volgen en denken dat je er bent.’ Zo fermenteren biologische producten bijvoorbeeld een stuk sneller dan niet-biologische, dat moet je maar net weten.

Zelf maakte ze ooit azijn van appelrestjes, maar gooide het door het toilet toen er een wit laagje op kwam te liggen. ‘Later ontdekte ik juist dat een teken was dat de azijn perfect was gelukt!’ Dit leerproces is precies wat de No Waste Brigade deelt: experimenteren, fouten maken en samen ontdekken hoe voedsel gered kan worden van verspilling.

Anne blikt vooruit. ‘Het volgende wat op stapel staat is het maken van zure room kaas van melk. En ook Kefir staat binnenkort op de agenda.’

Samenwerking met de wijk

De No Waste Brigade is een project mét de wijk, vertelt ze. Het draait om wederkerigheid; de hoofdgedachte van de Blauwe Wijkeconomie. Via de subsidie Burgerkracht, bedoeld voor Arnhemmers met een mooi idee voor hun eigen wijk of stad, kon ze de eerste huur van de keuken betalen, en investeren in een verzameling  weckpotten die ze als restpartij op de kop kon tikken. Inmiddels ontvangt de Brigade ook een bijdrage voor het inmaken van de ‘Spijkerzwammen’, waarmee weer nieuwe stappen gezet kunnen worden.

Afhankelijk van de oogst van de dag – de groenten worden opgehaald bij lokale supermarkten of aangedragen door buurtbewoners –  wordt bekeken wat de mogelijkheden zijn.  ‘We proberen alles uit, en ondervinden gaandeweg wat werkt.’ Via de appgroep worden de resultaten gedeeld.

En door samen te werken met lokale initiatieven en buurtbewoners, zoals buurtgroenbedrijf en de voedselbank, en via een ‘pay what you can’-systeem en de Gelrepas wil ze het aanbod zo laagdrempelig mogelijk houden. Zodat duurzaamheid, maar ook gezondheid voor iedereen haalbaar is. ’Elke groente heeft zijn eigen probiotica. Supergoedkoop en supergezond! En het gaat natuurlijk ook om een stukje gezelligheid, en ook dat is gezond,’ aldus Anne.

Meedoen en leren?

De komende zes fermentatie workshops gaan binnenkort van start. Wil je er bij zijn en ook leren?  Houd de agenda van De Lommerd of de Dazo in de gaten. Of kom eens langs om laagdrempelig kennis te maken. De Brigade komt elke maandag van 14 tot 17 uur bijeen in Buurthuis De Lommerd. Let op: in maart en april 2025 zal dit op dinsdag zijn.

Bij Stadskracht Arnhem delen we kennis en inspiratie voor vrijwilligers(organisaties) en buurtinitiatieven. Bekijk hier alle artikelen of neem contact op met je vraag of idee!