De maatschappij steekt lastig in elkaar en nog lastiger als je geen of beperkt toegang hebt tot basiskennis. Met het oog op vrouwen en kinderen met een migratieachtergrond richtte initiatiefnemer Naima Tabali in 2014 Stichting Ibtisama op. ‘Knowledge, development and awareness make people more powerful and successful in their lives’, is het motto van de stichting die zich met name richt op gezondheid, maatschappij, ontwikkeling en opvoeding.
Een plek voor kennis
Als apothekersassistent in het ziekenhuis sprak Naima veel Arabische mensen die door een taalachterstand worstelden met bijsluiters en communicatie op het gebied van hun eigen gezondheid. Dat terwijl gezondheid één van de belangrijkste factoren is om goed te kunnen functioneren binnen deze maatschappij. In eerste instantie zette Naima zich dan ook in voor medische kennisoverdracht voor mensen met een migratieachtergrond. Dat deed ze door als vertaler op te treden en de Arabische voice-overs in te spreken bij informatieve films in het ziekenhuis.
Maar problemen met kennisoverdracht beperken zich niet tot alleen medische kennis. En voor wie algemene en specifieke kennis niet binnen handbereik ligt, is bewustwording, ontwikkeling en zelfontplooiing een stuk moeilijker. ‘Eigenlijk zou er een plek moeten bestaan waar kennis beschikbaar is voor iedereen, dacht ik toen,’ vertelt Naima.
Levensvragen
Die plek werd Stichting Ibtisama, naar het Arabische woord voor ‘glimlach’. Een glimlach die Naima volgens iedereen verdient. Op woensdagmiddag organiseert de stichting een sportuurtje voor vrouwen en op een online forum kunnen mensen discussiëren, informatie delen en vragen stellen. Naima, haar vrijwilligers en af en toe een stagiaire van de HAN ontvangen iedereen die vragen heeft over maatschappelijke, culturele en praktische zaken met open armen. Dat kunnen vrouwen en kinderen met een migratieachtergrond zijn, maar ook Nederlandse kinderen.
‘Soms gaat het om algemene zaken. Communicatie met school, bijvoorbeeld, zoals brieven en oudergesprekken,’ vertelt Naima. Maar levensvragen of grote maatschappelijke thema’s schuwt ze ook niet. ‘Een vertaling van een brief mondt soms uit in een gesprek over het leven. Hoe is een vrouw in Nederland terechtgekomen en waar staat ze nu? Zulke gesprekken interesseren mij. Ik bied een luisterend oor, steek er zelf wat van op én haal er voldoening uit.’
Deze gesprekken zijn vaak het gevolg van de voorlichtingsdagen en workshops die Stichting Ibtisama organiseert in De Spil en in de toekomst waarschijnlijk ook in het Huis voor de Wijk. Thema’s als opvoeding, financiën, onderwijs en gezondheid komen voorbij. Naima is secuur met bronvermelding en het verspreiden van betrouwbare informatie. Voor alles wat buiten haar eigen expertise als docent en farmaceutisch consulent valt, gaat ze op zoek naar bijval uit het betreffende vakgebied. ‘Veel moeders hebben bijvoorbeeld vragen over het HPV-vaccin,’ vertelt Naima. ‘Is het veilig? Wat zijn de bijwerkingen? Daar heb ik geen verstand van, dus benader ik een huisarts uit mijn netwerk om daar voorlichting over te geven.’
Doe wat je kunt binnen de mogelijkheden die je hebt
‘Doe wat je kunt binnen de mogelijkheden die je hebt,’ is een motto dat Naima niet alleen de mensen, maar ook zichzelf op het hart drukt. De afgelopen jaren heeft ze Stichting Ibtisama onderhouden met wat voorhanden was. Het vaste plekje in het Huis voor de Wijk dankt Naima bijvoorbeeld aan een spontaan gesprek met een medewerker. Een eigen plekje staat op het verlanglijstje van de stichting, maar is financieel gezien niet zo makkelijk te regelen.
Sowieso wil Naima haar werkzaamheden liever niet af laten hangen van geld. ‘Er zijn genoeg lieve mensen die zich in willen zetten voor de stichting zonder daar iets voor terug te verwachten,’ zegt ze. Geïnteresseerden stappen vaak uit zichzelf op haar af met de vraag of ze iets kunnen betekenen. Soms is er sprake van een wisselwerking. Zij helpen met de stichting, Naima biedt ze een opstapje naar een baan of opleiding. ‘Op het moment dat ze minder tijd hebben voor Stichting Ibtisama weet ik dat het goed zit,’ lacht ze.
Twintig mini-missies
Momenteel doet Naima alle publiciteit voor Stichting Ibtisama zelf: berichten op Facebook, LinkedIn en Instagram, maar ook flyers, persoonlijke berichtjes en mond-tot-mondreclame. Soms krijgt ze de opmerking dat de stichting niet zichtbaar genoeg is. ‘Mensen vergeten dat we met een kwetsbare groep werken en dat deze vrouwen liever niet in beeld komen,’ zegt Naima. De foto’s die op sociale media verschijnen, zijn altijd van de ruimte waar de voorlichting gegeven wordt of vanaf achteren gezien. ‘We willen dat vrouwen zich veilig voelen bij ons. Dat gevoel creëer je niet door iedereen met naam en gezicht op Instagram te slingeren.’
Als vrouw van Marokkaanse komaf ziet ze veel van zichzelf terug in de vrouwen die om haar hulp vragen. ‘Ze willen wel, maar weten vaak niet waar ze moeten beginnen. Ik help ze om hun dromen en doelen in kleinere, haalbaardere stapjes op te delen. Niet één grote stap, maar twintig kleine.’ Zo is Stichting Ibtisama ook van de grond gekomen: een vrouw met een missie (of twintig mini-missies) die haar droom werkelijkheid maakte en zich nu inzet voor anderen.